Buah bidara mempunyai banyak khasiat dan telah lama digunakan dalam perubatan tradisional. Tapi adakah anda tahu apakah khasiat dan kebaikan buah ini? Artikel ini akan membincangkan 11 khasiat buah bidara kepada tubuh badan.
Pengenalan
Ziziphus mauritiana atau lebih dikenal sebagai buah bidara adalah buah tropika dari keluarga Rhamnaceae yang tumbuh di Asia dan Asia Selatan. Buah ini juga dikenali sebagai jujube, Indian jujube, Malay jujube, Chinese apple, Boroi dan Kul. Pokok bidara boleh tumbuh setinggi 15 meter dengan keluasan batang 40 cm atau lebih.
Buahnya berbentuk obovate, bujur ataupun bulat, bergantung kepada varieti buah. Buah bidara mempunyai kulit yang licin dan berkilat dan isi yang lembut dan berair. Tekstur buah ini menyerupai buah epal dengan rasa yang manis dan masam-masam-manis.
Kandungan nutrisi
Setiap 100 g buah bidara mengandungi (USDA):
| Nutrisi | Kandungan |
| Tenaga | 79 kcal |
| Protein | 1.2 g |
| Karbohidrat | 20.53 g |
| Serat | 10 g |
| Kalsium | 21 mg |
| Zat besi | 0.5 mg |
| Magnesium | 10 mg |
| Fosforus | 23 mg |
| Kalium | 250 mg |
| Vitamin C | 69 mg |
Buah bidara kaya dengan pelbagai nutrisi yang bermanfaat terutamanya vitamin C, serat, asid lemak, asid amino, kalsium dan magnesium. Buah bidara mengandungi kalori yang rendah dengan nilai nutrisi yang tinggi, oleh itu ia sesuai dijadikan snek yang sihat.
Anda ada sebarang masalah kesihatan? Tanyakan soalan anda disini
Komponen berkhasiat buah bidara
Setiap bahagian pokok bidara termasuk buah, daun, benih, akar dan juga pulpanya mempunyai pelbagai komponen yang berkhasiat untuk tubuh manusia. Kajian fitokimia terhadap pokok bidara telah membuktikan ia sebagai sumber yang kaya dengan sebatian kimia yang unik dan mempunyai pelbagai manfaat. Pokok bidara adalah sumber polifenol, asid lemak, vitamin dan juga komponen semula jadi yang lain yang dapat meningkatkan kesihatan dan mencegah penyakit. Antara tiga komponen semula jadi yang utama dalam buah bidara adalah asid fenol, flavonoid dan tannin.
1. Asid fenol
Asid fenol adalah salah satu kumpulan fitonutrien yang terdapat dalam tumbuhan. Ia merupakan komponen bioaktif yang terbanyak dalam buah bidara. Kajian menunjukkan asid fenol berfungsi sebagai antiradang, anti kanser dan anti virus yang menguatkan sistem imun badan.
2. Flavanoid
Flavanoid menyokong aktiviti sel badan dan melindungi daripada radikal bebas yang menyebabkan tekanan oksidatif pada badan. Kebaikan flavonoid kepada tubuh badan sering dikaitkan dengan sifatnya yang antioksida, antiradang, anti kanser dan juga fungsinya dalam mengaktifkan sistem enzim.
3. Tanin
Tanin, seperti antioksida yang lain mampu melindungi badan dari kerosakan akibat tekanan oksidatif. Selain itu, tanin juga mempunyai sifat anti bakteria dan anti virus yang boleh meningkatkan tindak balas imun badan. Beberapa kajian juga menunjukkan bahawa tanin mempunyai peranan dalam mengawal kandungan gula dalam darah dan juga tekanan darah.
11 Khasiat Buah Bidara Pada Kesihatan
1. Kaya dengan antioksida
Masalah keradangan yang dicetus oleh tekanan oksidatif menjadi punca kebanyakan penyakit seperti penyakit koronari, strok, Alzheimer dan Parkinson. Diet yang tinggi dengan antioksida dapat mengurangkan risiko penyakit kronik. Seperti yang telah disebut, buah bidara mempunyai aktiviti antioksida yang kuat disebabkan oleh kandungan flavonoid, asid fenol, tanin dan juga vitamin C yang tinggi. Komponen-komponen ini yang bersifat antioksida baik untuk menghalang pengoksidaan DNA dan mencegah radikal bebas yang menyebabkan kerosakan sel-sel badan.
2. Mencegah obesiti
Kajian menunjukkan buah bidara mempunyai kesan anti obesiti yang baik. Pengambilan ekstrak buah bidara oleh tikus makmal yang obes menunjukkan penurunan berat badan yang signifikan selepas 90 hari. Selain penurunan berat badan, kajian itu juga menunjukkan penurunan jisim lemak badan pada tikus sebanyak 72.84%. Kajian itu mencadangkan mekanisme penurunan lemak ini adalah dengan pembuangan lemak melalui bahan najis.
Ini kerana analisis najis tikus menunjukkan peningkatan kandungan lemak pada najis setelah diberi ekstrak buah bidara. Walaubagaimanapun, pengambilan kalori seharian harus tetap dikawal untuk mengelak kenaikan berat badan yang berlebihan.
Artikel Berkaitan: Masalah Obesiti. Apa yang anda perlu tahu?
3. Memperlambatkan penggumpalan darah
Buah bidara kaya dengan flavonoid yang mempunyai banyak kebaikan termasuk memperlambatkan penggumpalan darah. Kajian in vitro (ke atas sel dalam piring petri) menunjukkan ekstrak buah bidara mampu mencegah pengumpulan platelet secara signifikan. Kajian in vivo (ke atas haiwan) juga telah mengesahkan kesan ini dengan melaporkan waktu pendarahan yang lebih lama dan pencegahan daripada trombosis (pembentukan gumpulan darah) dalam tikus makmal. Oleh itu, buah bidara mampu mencegah pembekuan darah dalam saluran darah dan mengurangkan risiko penyakit jantung dan strok.
4. Mengawal tekanan darah
Kandungan kalium yang tinggi dan sodium yang rendah dalam buah bidara menjadikan ia makanan yang baik untuk mengawal tekanan darah. Pengambilan kalium yang mencukupi adalah faktor penting untuk mengekalkan tekanan darah yang baik dengan mengurangkan kesan negatif sodium. Kajian menunjukkan pengambilan ekstrak buah bidara oleh tikus makmal menyebabkan penurunan tekanan darah secara signifikan.
Artikel Berkaitan: Punca Tekanan Darah Tinggi
5. Melegakan kebimbangan (Anxiety)
Buah bidara mempunyai kesan yang baik dalam mencegah dan merawat anxiety. Satu kajian di China yang menggunakan sup dari buah bidara masam dalam rawatan untuk kecelaruan keresahan (generalized anxiety disorder) menunjukkan kesan yang selamat dan efektif. Kajian ke atas tikus juga mencadangkan bahawa ekstrak buah bidara mempunyai kesan sedatif yang boleh mengawal keresahan.
6. Mencegah penyakit diabetes
Kandungan saponin dan tanin dalam buah bidara mempunyai sifat anti diabetes yang mampu menurunkan kadar gula dalam darah. Satu kajian in vitro (ke atas sel dalam piring petri) menunjukkan pemberian ekstrak buah ini meningkatkan penyerapan gula ke dalam sel dan mengelakkan kenaikan gula dalam darah. Selain itu, terdapat kajian yang juga menunjukkan pengawalan kadar gula dalam darah yang baik pada tikus sihat dan tikus diabetes selepas pengambilan buah bidara.
Artikel Berkaitan: Punca kencing manis dan rawatannya
7. Anti kanser
Buah bidara kaya dengan komponen-komponen aktif seperti asid triterpenik, flavonoid, asid fenol, α-tocopherol dan β-karotena yang mempunyai ciri-ciri anti kanser. Kajian in vitro (ke atas sel dalam piring petri) menunjukkan ekstrak buah bidara mampu mencegah dan mengawal pembiakan sel kanser khususnya sel kanser serviks dan payudara. Mekanisme anti kanser buah bidara adalah dengan cara mengakibatkan kematian sel secara terprogram (apoptosis) untuk membunuh sel kanser.
8. Meningkatkan fungsi otak
Perubatan tradisional Cina menggunakan buah bidara sebagai salah satu rawatan untuk memelihara fungsi otak. Ia dipercayai boleh menenangkan fikiran dan meningkatkan kualiti tidur. Kajian makmal yang dijalankan mendapati pengambilan buah bidara boleh merangsang aktiviti otak, melindungi dari kerosakan sel saraf akibat neurotoksin dan dapat meningkatkan memori dan pembelajaran. Selain itu, kandungan antioksida yang tinggi dalam buah bidara dapat melindungi sel otak daripada kecederaan pengoksidaan dan kematian sel akibat radikal bebas.
Neurotoksin = toksin kepada sistem saraf
9. Membantu mengatasi insomnia
Dalam perubatan tradisional Cina, teh buah bidara digunakan untuk merawat insomnia. Kajian menunjukkan kandungan flavonoid dan saponin dalam buah bidara mempunyai kesan sedatif dan hipnotik yang menggalakkan tidur dan meningkatkan masa tidur.
Artikel Berkaitan: Susah Tidur Malam
10. Membantu sistem penghadaman
Kandungan serat yang tinggi dalam buah bidara baik untuk kesihatan penghadaman. Ia dapat membantu melancarkan pergerakan usus dan mengelakkan daripada sembelit.
11. Memelihara kesihatan perut
Ulser perut adalah komplikasi kepada masalah gastrik yang disebabkan oleh keradangan dan kecederaan terhadap lapisan dinding perut. Beberapa kajian ke atas tikus makmal telah membuktikan kesan baik buah bidara dalam melindungi dan merawat luka di perut. Hasil kajian menunjukkan bahawa ekstrak buah bidara boleh mengurangkan keasidan perut dan penghasilan jus gastrik yang berlebihan. Selain itu, buah bidara juga boleh membunuh bakteria Helicobacter pylori, bakteria yang merbahaya yang boleh menyebabkan ulser perut dan kanser perut.
Kesimpulan
Akhir sekali, daripada perbincangan di atas jelaslah bahawa buah bidara membawa pelbagai kebaikan kepada kesihatan tubuh badan. Namun, jika anda sudah mengalami sebarang penyakit seperti kencing manis, darah tinggi atau penyakit lain, buah bidara bukanlah menjadi alternatif kepada ubat anda. Anda perlulah meneruskan penggunaan ubat dan meminta nasihat doktor. Diharapkan artikel khasiat buah bidara ini dapat memberikan sedikit sebanyak pengetahuan kepada para pembaca.
Khasiat Buah yang Lain
| Buah Tembikai | Buah Betik |
| Buah Kulim | Buah Belimbing |
| Buah Bidara | Buah Kiwi |
| Buah Markisa | Buah Jambu Air |
| Buah Ciku | Buah Tin |
| Buah Pisang | Buah Anggur |
| Buah Epal | Buah Nanas |
| Buah Delima | Buah Jambu Batu |
| Buah Zaitun |
Rujukan
- Abdoul-Azize, S. (2016). Potential Benefits of Jujube (Zizyphus Lotus L.) Bioactive Compounds for Nutrition and Health. Journal of Nutrition and Metabolism, 2016.
- Health Promoting Effects of Ziziphus mauritiana: An Overview | International Journal of Research in Pharmaceutical Sciences. (n.d.). Retrieved February 24, 2021, from
- Miklavčič Višnjevec, A., Baruca Arbeiter, A., Hladnik, M., Ota, A., Skrt, M., Butinar, B., Nečemer, M., Krapac, M., Ban, D., Bučar-Miklavčič, M., Poklar Ulrih, N., & Bandelj, D. (2019). An Integrated Characterization of Jujube (Ziziphus jujuba Mill.) Grown in the North Adriatic Region. Food Technology and Biotechnology, 57(1), 17–28.
- shafei, mohammad naser, Mohebbati, R., Rahimi, M., Khajavi Rad, A., Bavarsad, K., & Beheshti, F. (2018). Hypotensive effect of Ziziphus jujuba extract on normotensive rats. Current Nutrition & Food Science, 14.